Gruby, cmentarny mur zawalił się dosłownie w kilka sekund.
- Nagle rozległ się ogromny huk i setki cegieł zwaliły się na trawnik - opowiadają robotnicy z remontującej ulicę Harcerską firmy Skanska.
Niewykluczone zresztą, że wykonywane przez nich prace i związane z nimi drgania ziemi doprowadziły mur do ostatecznego upadku. W końcu musiało się tak stać, bo ogrodzenie od lat było popękane i przechylone na zewnątrz.
- Od dawna ostrzegaliśmy, że mur jest w katastrofalnym stanie, ale nikt nic nie zrobił, żeby go uratować - podkreśla historyk, inicjator akcji ratowania kaliskich nekropolii Maciej Błachowicz.
Cmentarz ewangelicki w Kaliszu popada w ruinę
W kwietniu br. miasto przekazało parafii luterańskiej 15 tys. zł na opracowanie ekspertyzy stanu technicznego muru i projektu jego remontu. Proboszcz ks. Michał Kuehn poprosił o wsparcie Ratusza, bo Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego i Wojewódzki Konserwator Zabytków nakazali parafii wykonać taką ekspertyzę ze szczególnym uwzględnieniem odchylonej od pionu części, a także sporządzić projekt remontu ogrodzenia. Ekspertyzę wykonano w lipcu, ale potem zabrakło konkretnych działań.
Dodajmy, że cmentarz powstał przed 1689 rokiem, co oznacza, że jest jedną z najstarszych, nieprzerwanie funkcjonujących nekropolii w Polsce. Cały obiekt, a więc także cmentarny mur na wniosek prezydenta Kalisza wpisany został do rejestru zabytków. Pochowanych jest tu wiele rodzin zasłużonych dla Kalisza.
W ostatnich latach kilka razy pisaliśmy o tym, że cmentarz chyli się ku upadkowi i jest systematycznie dewastowany. Po grobowcu rodziny Muellerów, kaliskich przemysłowców, twórców do niedawna z powodzeniem funkcjonujących fabryk włókienniczych, została już tylko dziura w ziemi.
Gorzkich, a nawet brutalnych słów nie unikają osoby emocjonalnie związane z tą nekropolią.
- To co się stało, to hańba dla lokalnej władzy, konserwatora zabytków, parafii ewangelicko-augsburskiej. Nie szanują powagi zmarłych, cmentarnej ciszy i dostojeństwa pochowanych tam ludzi. Wydaje się pieniądze na nieznaczące bzdury. Nie ochrania się zabytków. To zło kiedyś do kaliskich notabli wróci - uważa właścicielka warszawskiej Galerii Belle Epoque, córka ostatniego właściciela kaliskiej Fabryki Fortepianów i Pianin Elwira Fibiger, której rodzinny grobowiec znajduje się na cmentarzu.
Błachowicz podkreśla, że dużo mówimy o wojennych zniszczeniach polskiego dziedzictwa, tymczasem dokładnie w stuletnią rocznicę zburzenia Kalisza zawaleniu uległ potężny fragment muru zabytkowego cmentarza ewangelickiego.
- To jednak nie koniec, destrukcja murów i pomników będzie postępować z coraz większą szybkością. Problem dotyczy cmentarza ewangelickiego, prawosławnego, a i to co dzieje się na cmentarzu katolickim prowadzi do zniszczenia zabytku. Pora przerwać milczenie i porozmawiać uczciwie co dzieje się na kaliskich "Powązkach". Kto za to odpowiada, jaka jest wartość zabytku i co jeszcze można zrobić? - uważa kaliski historyk.
Na razie parafia posprząta gruz i zabezpieczy cmentarny mur, ale na remont całości nie ma pieniędzy. Parafia może zwrócić się o dotację do Miasta, marszałka województwa wielkopolskiego, Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a także do Ministra Kultury. Nawet jeśli to zrobi, nie wiadomo, czy dostanie. Zresztą na wsparcie może już być za późno.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
