OSTRÓW - Smutny koniec miasta kolejarzy

Jeszcze niedawno praca na kolei dla ostrowian była honorem, powodem do dumy, tradycją przekazywaną z ojca na syna. Ale to już przeszłość. Kolej, która przyczyniła się do rozkwitu Ostrowa, może stać się przyczynkiem do jego kryzysu. Obecnie na ulicach coraz rzadziej widać ludzi w mundurach. Przez tutejszy dworzec przejeżdża dużo mniej pociągów i nie ma już od kilku lat Technikum Kolejowego.

Założona w 1920 r. Fabryka Wagon była jedną z największych inwestycji w okresie międzywojennym w kraju. Przez kolejne dziesięciolecia stanowiła miejsce zatrudnienia dla tysięcy rodzin mieszkających nie tylko w samym Ostrowie. W najlepszym okresie, pod szyldem Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego, zatrudniała około 10 tysięcy pracowników. Dziś po fabryce hula wiatr. Większość hal zburzono, a około 400 osób załogi pracuje na niepełnych etatach. Czarnego obrazu dopełnia zajęcie przez komornika części urządzeń za długi i odcięcie prądu przez energetykę.

Pracownicy nie kryją rozgoryczenia. Trudno im zrozumieć, że kiedyś kolej mogła utrzymywać żłobki, przedszkola, szkoły zawodowe, opiekę zdrowotną, a dziś trzeba przed zwolnieniami uciekać w L4.

– Od czasu naszego strajku w 2003 roku wszystko toczyło się po równi pochyłej. Teraz wiemy, że koniec naszej fabryki jest już bliski – mówi jeden z pracowników, prosząc o anonimowość.

Wagon to najbardziej widoczny przejaw upadku kolejarskiej świetności Ostrowa. Do rangi symbolu urosło usunięcie, przed miesiącem, wąskotorówki stojącej od wielu lat w centrum miasta. Powodem była konieczność rozbudowy sąsiadującego z nią szkolnego parkingu. Likwidacja Zakładu Taboru i Zakładu Nieruchomości to kolejne akty kolejarskiego dramatu. Wiele wskazuje na to, że policzone są już dni Zakładu Linii Kolejowych w Ostrowie, jednego z dwóch w Wielkopolsce. Według Warszawy dwa zakłady to o jeden za dużo, choć na Górym Śląsku pozostaną aż trzy.

– Uważamy, że reorganizacja PKP jest potrzebna, ale powinny obowiązywać jasno określone zasady, a nie działania o charakterze politycznym. Od 2001 r . przeszliśmy trzy reorganizacje. Ze wszystkich się wybroniliśmy, ale teraz boimy się, bo nikt nie wie, jakie naprawdę są kryteria wyboru – mówi Roman Zybała, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność.

Załoga ostrowskiego zakładu chciałaby, aby porównać wszystkie 18 istniejących Zakładów Linii Kolejowych i wybrać najlepsze, a pozbyć się najsłabszych. Wtedy wszyscy w Ostrowie mogliby spać spokojnie. ZLK Ostrów to piąty zakład w Polsce pod względem punktów rankingowych, dwunasty – pod względem liczby kursujących pociągów osobowych, siódmy – pod względem tzw. pociągoki-lometrów. Najwyraźniej brakuje tylko poparcia „na górze”.

ZLK w Ostrowie zatrudnia około 1400 osób, z czego 88 to administracja. Reszta to m.in. dyżurni ruchu, nastawniczowie, monterzy, automatycy, dróżnicy. Niewątpliwie w przypadku likwidacji pracę na pierwszy rzut straci 130 osób zatrudnionych w gmachu przy ul. Wolności, który notabene jest własnością kolei i w którego remont w ostatnich latach włożono 850 tys. zł. – Przewidujemy, że zatrudnienie w naszej spółce w związku z procesem zmian organizacyjnych zmniejszy się o ponad 500 osób i będą to ludzie, którzy odejdą w sposób naturalny lub nie przyjmą propozycji nowych stanowisk – twierdzi prezes Polskich Linii Kolejowych Zbigniew Szafrański. – Takie ograniczenia zatrudnienia to oszczędność w kosztach operacyjnych na poziomie 25 mln zł rocznie.

Propozycje nowych stanowisk mogą obejmować wszystkie jednostki organizacycjne PLK w całym kraju. Może się okazać, że mieszkaniec Ostrowa otrzyma ofertę pracy na przykład w... Krakowie.

– Nasza likwidacja pogorszy sytuację rodzin pracowników, których niejednokrotnie jedynym źródłem utrzymania jest praca na kolei – podkreśla Marek Koźlak, przewodniczący Związku Zawodowego Dyżurnych Ruchu PKP w Ostrowie.