Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Zaangażowani patriotycznie Niemojowscy ze Śliwnik i Marchwacza. Prelekcja Jerzego Wojtczaka [FOTO]

red.
Niemojowscy ze Śliwnik i Marchwacza. Prelekcja Jerzego Wojtczaka
Niemojowscy ze Śliwnik i Marchwacza. Prelekcja Jerzego Wojtczaka Archiwum Państwowe w Kaliszu
"Zaangażowanie patriotyczne ziemian wielkopolskich w świetle badań genealogicznych rodu Niemojowskich ze Śliwnik' to tytuł niezwykłej prelekcji Jerzego Wojtczaka, która miała miejsce w Archiwum Państwowym w Kaliszu. Archiwum razem z Kaliskim Towarzystwem Przyjaciół Archiwaliów zrealizowało spotkanie w ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, włączając się tym samym w realizację ogólnopolskiego projektu „Niepodległa”.

Jak wynika z wykładu Jerzego Wojtczaka, w walkę o niepodległość zaangażowane były kolejne pokolenia Niemojowskich. Od najsłynniejszych "Kaliszan", braci Wincentego i Bonawentury, po ich dalekich krewnych Jana Nepomucena i Wincentego.

Bonawentura i Wincenty pochodzili z linii marchwackiej rodu Niemojowskich. Odbyli zagraniczne studia, a po upadku Księstwa Warszawskiego walczyli w parlamencie Królestwa Polskiego o sprawę polską, tworząc ugrupowanie nazwane "Kaliszanami". Rosjanie usunęli ich z sejmu i zakazali przyjazdu do Warszawy. Zastosowano wobec nich areszt domowy.

W tym czasie Marchwacz stał się ostoją myśli liberalnej w Polsce. Bracia organizowali w pałacu spotkania patriotyczne na wysokim poziomie intelektualnym. Działacze sprowadzali do majątku maszyny rolnicze z Zachodu i unowocześniali swoje gospodarki. Po wybuchu powstania listopadowego Bonawentura Niemojowski uczestniczył w pracach Rządu Narodowego, nie dopuszczając do bezwarunkowej kapitulacji przed carem.

Po upadku powstania wyemigrował na Zachód i zmarł w Paryżu w 1835 r. Wincenty zmarł rok wcześniej w drodze na Syberię. Nie wszyscy o tym wiedzą, ale obaj zostali uwiecznieni przez Juliusza Słowackiego w poemacie „Anhelli”.

Bonawentura Niemojowski miał syna Kazimierza i wnuka Wacława, który w 1917 r. został marszałkiem koronnym (przewodniczącym) Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego. To Wacław zajął się rozbudową pałacu w Marchwaczu. Po wybuchu II wojny światowej Niemcy chcieli go namówić do współpracy, ale nie dał się złamać. Zmarł w wyniku udaru w siedzibie Gestapo w 1939 r.

Drugą gałąź rodu Niemowskich reprezentował Jan Nepomucen Niemojowski, twórca potęgi majątku w Śliwnikach. Za udział w powstaniu listopadowym został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Osobiście znał Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Wspierał powstańców styczniowych, organizując w Śliwnikach arsenał. Założył też kasyno obywatelskie, by wspomóc osierocone dzieci.

Słynna była jego pielgrzymka do Lądu, a więc za granicę, w 1862 r. Wyruszył w otoczeniu kilku osób, a dotarł na miejsce w towarzystwie tysięcy pątników. Zmarł w Śliwnikach w 1873 r. Po jego śmierci bratanek Wincenty był niezmiernie aktywny w lokalnym środowisku. Ożenił się on z Jadwiga Kwilecką – prawnuczką gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.

Znakomita prelekcja została przyjęta entuzjastycznie. Dr Grażyna Schlender, dyr. Archiuwum w swoim podsumowaniu odniosła się do pięknych postaw patriotycznych rodu Niemojowskich, z których powinniśmy brać przykład. Przypomniała, że Archiwum Państwowe we współpracy z Urzędem Miejskim w Kaliszu wydało śpiewnik „Historia Polski w pieśni. W stulecie odzyskania niepodległości”, który towarzyszył kaliszanom podczas wspólnego śpiewania pieśni patriotycznych i legionowych w Hali „Arena”. Goście przybyli na prelekcję Jerzego Wojtczaka, otrzymali po egzemplarzu tego wydawnictwa.

Dodajmy, że Jerzy Wojtczak jest emerytowanym pracownikiem Polskich Kolei Państwowych, angażującym się z oddaniem działalności społecznej. W latach 80. XX w. był przewodniczącym Oddziału Wojewódzkiego Polskiego Związku Katolicko-Społecznego, radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kaliszu. W Nowym Skalmierzycach pełnił funkcję radnego i członka Zarządu Urzędu Gminy i Miasta. Od niespełna 20 lat pełni funkcję prezesa Akcji Katolickiej w Nowych Skalmierzycach. Z jego inicjatywy ufundowano pamiątkowe tablice z okazji 100-lecia miasta, roku milenijnego i pomnik Jana Pawła II. Od Rady Gminy i Miasta otrzymał „Medal za Zasługi dla Ziemi Skalmierzyckiej”. Otrzymał również statuetkę za wybitne osiągnięcia na rzecz rozwoju i krzewienia kultury w Powiecie Ostrowskim. W 2014 r. nagrodzono go „Złotym Laurem Kultury”. Jest członkiem Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów.

W spotkaniu uczestniczyli m. in.: prezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów Mariusz Kurzajczyk, wiceprezes KTPA Sławomir Woźniak, członek komisji rewizyjnej KTPA mec. Świętosław Fortuna, Ryszard Łańduch z Biura Poselskiego poseł Joanny Lichockiej, prezes Związku Emerytów i Rencistów koło w Nowych Skalmierzycach Krystyna Marczak, przewodniczący Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Ostrowie Wielkopolskim Jerzy Sówka, przedstawiciele Akcji Katolickiej w Nowych Skalmierzycach, młodzież ze Szkoły Podstawowej Nr 3 im. Polskich Noblistów w Nowych Skalmierzycach z opiekunem Tomaszem Głowackim.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na kalisz.naszemiasto.pl Nasze Miasto