Zapomniany kopiec w Kościelnej Wsi. Dziś rocznica bitwy pod Kaliszem. ZDJĘCIA

Zapomniany kopiec w Kościelnej Wsi

Kopiec w Kościelnej Wsi to jedyna pamiątka bitwy pod Kaliszem z 29 października 1706 r., ale jednocześnie ostatni ocalały kurhan z Wielkiej Wojny Północnej, która w latach 1700-1721 toczyła się na wielkich obszarach Europy, angażując w sumie aż dziewięć państw.

W bitwie kaliskiej, która odbyła się na polach między Kaliszem, Dobrzecem i Kościelną Wsią, spotkały się wojska dwóch głównych uczestników wojny i po raz pierwszy w historii Rosja pokonała Szwecję. W jednej i drugiej armii byli Polacy - zwolennicy króla Augusta II Mocnego oraz wspieranego przez Szwedów Stanisława Leszczyńskiego.
Warto przy okazji przypomnieć, że Stanisław Leszczyński był elektorem Augusta II Mocnego w 1697 roku z województwa kaliskiego.

Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk króla Augusta II, który z szablą w ręku sam wziął w niej udział. Uczestnicy batalii nie wiedzieli, że wysłannicy Augusta już wcześniej doszli do porozumienia z królem szwedzkim i Sas zgodził się na abdykację. Tym samym wynik bitwy w żaden sposób nie wpłynął na losy polskiego tronu!'

Zobacz także:

Przed 15 laty archeolodzy przekopali część kopca w Kościelnej Wsi. Wewnątrz znaleźli rzucone bezładnie kości, przemieszane niekompletne szkielety, roztrzaskane czaszki z wciąż tkwiącymi w środku ołowianymi kulami. Przy szczątkach nie odnaleziono żadnych zabytków, oprócz kul muszkietowych i pistoletowych. Wygląda na to, że zwłoki zostały ograbione.

Zabitych układano warstwami, które oddzielone są od siebie ziemią przemieszaną z wapnem. Żołnierze pochowani w zbiorowej mogile pochodzili zapewne z szeregów zwyciężonej armii. Przeważają osobnicy młodzi, choć trafiły się również zwłoki wiarusa w podeszłym wieku, jak i młodzika, zapewne ciury obozowego.

Wykopaliska połączone były z obchodami 300-lecia bitwy. Przy okazji padło wiele obietnic, z których żadna nie została spełniona. Kopiec miał zostać wykupiony i ogrodzony, co obiecywał ówczesny starosta pleszewski. Jego następca, nie docenia unikalności kurhanu i nie zamierza nic z nim zrobić. Dopiero w 2016 roku, a więc po 15 latach, przy drodze stanęła tablica informacyjna. Co z tego, skoro droga do kopca często bywa nieprzejezdna.

Konserwator zabytków twierdzi, że za stan kurhanu odpowiada właściciel ziemi. Niestety, nikt tej odpowiedzialności nie egzekwuje. Warto dodać, że przed laty kopiec był kilka razy większy i do dziś został tylko jego fragment.

_- Mój ojciec Leon mówił, że przed wojną dzieciaki z kopca zjeżdżały na sankach - _mówi mieszkaniec ulicy Szwedzkiej, przy której jest kurhan, Jan Grabarek.

Tymczasem kopiec w Kościelnej Wsi jest wyjątkową pamiątką i to w skali europejskiej.

- Podczas sesji historycznej dotyczącej pół bitewnych mój doktorant z Uniwersytetu w Uppsali opowiadał właśnie o kurhanie w Kościelnej Wsi. Mimo że Wielka Wojna Północna trwała 21 lat i była toczona na bez mała połowie Europy, to jedyny taki kopiec! - podkreślał kiedyś w rozmowie z autorem prof. Władysław Duczko.

Dodajmy, że ów doktorant to słynny szwedzki pisarz Peter Englund, historyk, archeolog i filozof. Jego książki historyczne sprzedają się w Szwecji w rekordowych nakładach (ponad 200 tysięcy) i są tłumaczone na wiele języków. Po polsku została wydana m.in. "Połtawa", opowiadająca o inne bitwie Wielkiej Wojny Północnej.