Ambasador prawdy

Profesor Szewach Weiss, ambasador Izraela w Polsce,
otrzymał zaszczytną godność „Honorowego obywatela miasta Kalisza”.

Niemały już poczet „Honorowych obywateli miasta Kalisza” wzbogacił się o postać niezwykłą - człowieka, który wyznaczył sobie szczególną misję zbliżenia i pojednania dwóch narodów: polskiego i żydowskiego. Ambasador Izraela w Polsce prof. Szewach Weiss, którego Rada Miejska Kalisza obdarzyła tym zaszczytnym tytułem, przyjął go wczoraj podczas uroczystej sesji w sali recepcyjnej kaliskiego ratusza.

Sylwetkę i zasługi profesora Weissa przybliżył kaliszanom prezydent miasta, dr Janusz Pęcherz, nazywając nowego honorowego obywatela - nadzwyczaj nadzwyczajnym ambasadorem prawdy i pojednania. Prezydent przypomniał też wielowiekową obecność społeczności żydowskiej w Kaliszu, wspólne korzenie i wspólne losy, tak tragicznie przerwane przez II wojnę światową.

Potrzebny jest dialog

Dziękując za zaszczytne wyróżnienie, prof. Weiss nawiązał zarówno od swoich wojennych losów, jak i wspólnoty doświadczeń obu narodów.

Na polskiej ziemi żyło 3,5 miliona Żydów - powiedział. - Mieszkali oni głównie w małych miastach i miasteczkach. Żyliśmy obok siebie. Była między nami miłość i nienawiść. Był antysemityzm i bezgraniczne poświęcenie, czego doświadczyliśmy w latach okupacji. Po wojnie nasze kontakty, niestety, zostały zerwane. Straciliśmy co najmniej dwa pokolenia, które nie miały szans na nawiązanie dialogu. Wczoraj usłyszałem od jednego sympatycznego studenta, że on po raz pierwszy zobaczył Żyda. To jest tragedia! Ten dialog trzeba odbudować. I to jest moja misja jako człowieka, nie jako ambasadora.

W to, że misja ta przyniesie efekty, nie wątpił Zenon
Sroczyński - właściciel firmy „Hellena” - dzięki któremu ambasador Weiss zaczął odwiedzać Kalisz i odnalazł w nim najgłębsze korzenie swego narodu.

Nadzieja w młodzieży

W kaliskiej uroczystości - obok wielu dostojnych gości, parlamentarzystów, przedstawicieli władz wojewódzkich, reprezentacji gminy żydowskiej z Wrocławia - wzięła udział także 80-osobowa grupa uczniów z Izraela, która wędruje po Polsce „szlakiem pamięci”. Poprzedniego dnia ambasador spotkał się z nimi na cmentarzu żydowskim w Kaliszu, gdzie - wspólnymi siłami - powstaje pomnik, poświęcony pamięci kaliskich Żydów.

I właśnie z tymi młodymi ludźmi, którzy bardzo szybko zaprzyjaźnili się z uczniami kaliskich szkół, wszyscy wiązali największe nadzieje na odbudowanie wzjamnych kontaktów i budowanie wspólnej przyszłości.

Szewach Weiss
ambasador

Honorowe obywatelstwo Kalisza jest dla mnie bardzo ważne i symboliczne, bo tu była najstarsza gmina żydowska w Polsce i nasz najstarszy cmentarz. Otrzymałem też - trochę wcześniej - obywatelstwo Płońska, gdzie urodził się Ben Gurion, twórca państwa Izrael. W tym roku kończę służbę ambasadora, bo takie są reguły gry, ale nie kończę mojej misji. Wracam do Izraela, gdzie za dwa lata prawdopodobnie będę kandydatem Partii Pracy na prezydenta.

Ja, Żyd urodzony w Polsce...

Szewach Weiss urodził się w 1935 roku w Borysławiu, na ówczesnych kresach Rzeczypospolitej (dziś Ukraina). Tam też wraz z rodziną ukrywał się w czasie okupacji. Przetrwał wojnę dzięki pomocy Polaków i Ukraińców. W 1947 roku wyjechał do Izraela. Studiował nauki polityczne, stosunki międzynarodowe, prawo i filozofię na uniwersytetach w Jerozolimie i Tel-Awiwie. W 1975 został profesorem uniwersytetu w Hajfie. Przez wiele lat był członkiem izraelskiego parlamentu (Knessetu), przez dwie kadencje jego wiceprzewodniczącym, potem przewodniczącym (1992-96). Z racji tej funkcji sporo podróżował po Europie i Azji, odwiedzając też Polskę. W 2000 roku powierzono mu funkcję przewodniczącego Światowej Rady Yad Vashem. W 2001 został ambasarodem Izraela w Polsce. Jest laureatem wielu nagród - m.in. Brata Alberta (1998). W swym dorobku ma kilkadziesiąt książek. W Polsce ukazały się „Ziemia i Chmury” (2002) oraz „Czas ambasadora” (2003).

Honorowi kaliszanie

W poczet „Honorowych obywateli miasta Kalisza” wpisani zostali:

Stanisław Wojciechowski - prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (1927);

Józef Piłsudski - marszałek Polski, twórca odrodzonego państwa (1927);

Maria Dąbrowska - pisarka, autorka „Nocy i dni” (1960);

Tadeusz Kulisiewicz - artysta grafik (1960);

Józef Garliński - pisarz, historyk II wojny światowej (1994);

Jan Nowacki - naukowiec, twórca preparatów leczniczych (1995);

Jan Winczakiewicz - poeta, prozaik, malarz i grafik (1995);

Stefan Soboniewski - przedwojenny starosta kaliski (1996);

Jan Paweł II - papież (1997);

Henryk Jedwab - komandos, bohater spod Monte Cassino (1998);

Jan Ptaszyn Wróblewski - muzyk jazzowy (1998);

Krzysztof Grzymski - archeolog, badacz kultur Egiptu i Sudanu (1999);

Lucjan Adrzejczak - ks. proboszcz kolegiaty św. Józefa (2002);

Christopher Hill - ambasador USA w Polsce (2003);

Szewach Weiss - ambasador Izraela w Polsce (2003).

Jerzy
Płoński
tłumacz i opiekun
młodzieży z Izraela

W Kaliszu żyli rodzice i dziadkowie mojej mamy, mieli tu fabrykę koronek. Utrzymywaliśmy z nimi kontakt do 1940 roku, przysyłali nam sacharynę do getta w Warszawie. Potem chyba wszyscy zginęli. Gdyby ktoś słyszał o rodzinie Topcza, byłbym wdzięczny za informacje...

Nili
Epstein
artysta plastyk
z Jerozolimy

Historia Żydów i Polaków jest tak skomplikowana, że łatwiej jest mi wypowiadać się o niej poprzez sztukę. Fotografuję okna, aby przez nie patrzeć na świat, na przeszłość i dzień dzisiejszy, na innych ludzi. Cała dzisiejsza uroczystość - to jest takie otwarte okno nadziei.