Autoimmunologiczne choroby tarczycy

Materiał partnera zewnętrznego
Tarczyca jest organem znajdującym się w okolicy szyi, który ma za zadanie produkowanie oraz uwalnianie dwóch hormonów, tj. trijodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). One z kolei odpowiadają za normowanie działania większości tkanek ludzkiego organizmu. Wykazują bezpośredni wpływ na metabolizm oraz termogenezę, czyli inaczej mówiąc produkcję ciepła. To, w jaki sposób będzie pracowała tarczyca i produkowała wyżej wspomniane hormony T3 i T4 zależne jest od kontrolującej ją przysadki mózgowej uwalniającej hormon tyreotropowy, a więc TSH.

Z tarczycą związane są różnorodne stany chorobowe, w tym autoimmunologiczna choroba, która w niektórych przypadkach, ale nie zawsze, oznacza chorobę Hashimoto. Generalnie, specjaliści wyróżniają także wiele innych chorób autoimmunologicznych opisywanego gruczoły, które doprowadzają do istotnych zaburzeń jego właściwego działania. Przykładem takiego schorzenia jest choroba Gravesa-Basedowa. Często w dzisiejszych czasach dostrzega się występowanie tych chorób wspólnie, co jest rezultatem niekorzystnego wpływu zanieczyszczeń środowiskowych oraz nieodpowiednio prowadzonego stylu życia. Tarczyca stanowi wyjątkowo wrażliwy na tego typu bodźce narząd wewnętrzny.

Choroba Hashimoto

Specyficznie brzmiące określenie „Hashimoto” wzięło się od nazwiska popularnego w minionym stuleciu lekarza z Japonii, tj. dr Hakaru Hashimoto, który w 1912 roku zajął się szczegółową charakterystyką tego schorzenia. Wywoływana na podłożu autoimmunologicznym choroba Hashimoto stanowi przewlekłe zapalenie tarczycy objawiającej się niewłaściwym uaktywnieniem pracy układu immunologicznego. W konsekwencji tego tworzą się przeciwciała działające przeciw własnemu gruczołowi tarczycy. Wraz z biegiem czasu i nieleczeniem choroby, narząd ulega wyniszczeniu a hormony, jakie powinien wytwarzać są produkowane w coraz mniejszych ilościach.

Choroba Hashimoto okazuje się najczęstszym powodem rozwoju niedoczynności gruczołu tarczycy, z kolei niedoczynność tarczycy to najpowszechniejsze obecnie zaburzenie czynności tarczycy. Omawiana choroba Hashimoto przeważnie nasila się wraz z wiekiem chorego, ale często występuje nawet u dzieci oraz młodzieży. Nierzadko chorobę tę się dziedziczy. Jeżeli w rodzinie ktoś chorował na Hashimoto, jest większe prawdopodobieństwo pojawienia się tej choroby również i u nas. Symptomami niedoczynności tarczycy okazują się chroniczne zmęczenie, problemy z pamięcią, stany depresyjne, ciągle odczuwalne zimno, raptowne tycie, bladość i łuszczenie się skóry, suchość włosów, wolniejsze czynności sercowe oraz towarzyszące temu nadciśnienie tętnicze. Chorzy mają także kłopoty z zaparciami a u kobiet dodatkowo występują problemy z miesiączkowaniem i brak płodności.

To, w jaki sposób będzie rozwijała się choroba Hashimoto zależy od wielu czynników. Powszechnie, występujące u pacjentów oznaki są dzielone na miejscowe i dotyczące niedoboru hormonów tarczycy. Pierwszy przejaw charakteryzowanej dolegliwości to powiększenie gruczołu ale wraz z dalszym rozwojem może dochodzić do pomniejszenia się tarczycy a ostatecznie tworzą się guzki. Wyniszczanie gruczołu, a co za tym idzie, redukcja produkowanych hormonów tarczycy i pojawiające się u chorego symptomy nie następują gwałtownie, ale stopniowo. Ich wzmożenie jest uzależnione od czasu trwania niedoczynności gruczołu oraz tego jak duży jest niedobór hormonów. Oznaki są bardziej uporczywe i poważniejsze oczywiście wtedy, kiedy niedoczynność tarczycy jest mocno pogłębiona. Poza wyżej wyszczególnionymi symptomami świadczącymi o rozwoju niedoczynności omawianego gruczołu, w radykalnych przypadkach dochodzi nawet do śpiączki. Nie zawsze jednak objawy są aż tak bardzo intensywne. Zdarza się, że chorujący w ogóle ich nie dostrzega, bo są tak mało nasilone. Niestety to rzutuje na dużo późniejsze zdiagnozowanie choroby i podjęcie wskazanego leczenia. By mieć pewność rozwoju niedoczynności tarczycy, potrzebne jest zrealizowanie stosownych badań hormonalnych. Zaczyna się od określenia czynności tarczycy, czyli TSH. W przypadku niedobrego wyniku, specjalista kieruje pacjenta na oznaczenie stężenia wolnej tyroksyny, czyli FT4. Dowodem na istnienie niedoczynności jest podwyższone TSH a jednocześnie znacząco zmniejszone stężenie FT4. Są również sytuacje, w których lekarze stwierdzają tzw. utajoną niedoczynność tarczycy, co występuje wówczas, gdy stężenie TSH jest większe, ale w normie jest stężenie FT4.

Choroba Gravesa-Basedowa

Jeszcze innym typem chorób autoimmunologicznych jest choroba Gravesa – Basedowa. Nie jest stwierdzone w medycynie podłoże występowania tego schorzenia. Wiadomo natomiast, że wiąże się ona bezpośrednio z pojawianiem się przeciwciał przeciwnych receptorom dla TSH. Jak podejrzewają naukowcy, zaczyna się wytwarzanie przeciwciał niszczących TSH a przejawem tego jest z kolei nadczynność tarczycy. Jak wskazują statystyki medyczne, najbardziej narażone na rozwój tej choroby są kobiety. Z danych wynika, że dopada je ona aż dziesięciokrotnie częściej niż mężczyzn. Większe ryzyko pojawienia się zaburzeń występuje u osób zestresowanych oraz nałogowo palących papierosy. Zdarzają się także opinie, że schorzenie jest związane z poziomem estrogenów, dlatego też w większości chorują na nadczynność kobiety. Choroba Gravesa-Basedowa jest też wielokrotnie wykrywana u osób z bielactwem oraz niedoczynnością kory nadnerczy czy też reumatoidalnym zapaleniem stawów. Pacjenci, którzy zmagają się z tą chorobą zauważają u siebie większość dolegliwości, jakie pojawiają się przy zakłóconej pracy gruczołu tarczycy. Do typowych objawów zalicza się wytrzeszcz oczu wynikający z nacieków tworzących się dookoła gałki ocznej. Mogą one powodować istotne kłopoty ze wzrokiem przejawiające się na przykład jaskrą czy owrzodzeniem rogówki lub podwójnym widzeniem. Czasami chorzy mają najpierw wytrzeszcz oczu a dopiero później pojawiają się zaburzenia w rejonie tarczycy. Rzadkim, ale również możliwym symptomem okazują się substancje śluzowate zalegające pod skórą, głównie na podudziu. Towarzyszyć tej chorobie może również obrzęk palców u dłoni i stóp. Do nadrzędnych objawów nadczynności tarczycy zalicza się nagłe uczucia gorąca, nadmierną potliwość, drżenie rąk, niepokój, zestresowanie, wypadanie włosów, biegunki, chudnięcie, brak siły w mięśniach, szybsze czynności serca oraz co charakterystyczne dla choroby Gravesa-Basedowa wytrzeszcz oczu, obrzęki i zaczerwienienie powiek oraz spojówek.

W przypadku dostrzeżenia u siebie jakichkolwiek z wyżej wymienionych symptomów, konieczne jest jak najszybsze zgłoszenie się do specjalisty. Musimy pamiętać, że bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój obu tych schorzeń jest czas.

Artykuł powstał we współpracy VeritaMed z Endokrynologiem dr n. med. Ryszard Issakiewiczem

Zapisy na wizytę u Endokrynologa dr n. med. Ryszard Issakiewicza są poprzez stronę internetowąCentrum Medycznego VeritaMed oraz telefonicznie, pod numerem 22 873 80 08. W razie ewentualnych pytań i wątpliwości, eksperci medyczni placówki udzielą szczegółowych odpowiedzi.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na warszawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto