Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Czartoryscy spłaceni. Zamek w Gołuchowie kupiony za miliony złotych

Andrzej Kurzyński
Zamek w Gołuchowie pozostanie własnością Muzeum Narodowego w Poznaniu
Zamek w Gołuchowie pozostanie własnością Muzeum Narodowego w Poznaniu Andrzej Kurzyński
Zamek z Gołuchowie, wraz z przyległym parkiem liczącym sobie około 150 hektarów został zakupiony od spadkobierców Władysława Marii Piotra Czartoryskiego przez Muzeum Narodowe w Poznaniu. Na konto potomków magnata trafiło 20 milionów złotych.

Renesansowy zamek w Gołuchowie z okalającym go parkiem na muzeum zamieniła jeszcze w 1885 roku księżna Izabella Czartoryska. Do wybuchu II wojny światowej było to jedno z największych prywatnych muzeów w Europie. W 1939 r. majątek został odebrany Czartoryskim przez III Rzeszę. Po wojnie na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o przeprowadzeniu reformy rolnej, dobra arystokratycznego rodu zajęła PRL, a właścicielom zabroniono zbliżać się do Gołuchowa na mniej niż 30 kilometrów. Od 1951 roku w zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Park, oficynę i zabudowania gospodarcze przejęły w 1974 roku Lasy Państwowe, urządzając tu ośrodek i muzeum kultury leśnej.

W 2008 roku o zwrot perły zabytków Wielkopolski wystąpili do Sądu Okręgowego w Kaliszu potomkowie dawnych właścicieli. Ostatecznie udało się dojść do porozumienia między Fundacją Książąt Czartoryskich a skarbem państwa. Umowa została zawarta 28 grudnia ubiegłego roku. Opiewa na 20 milionów złotych.

Do czasu transakcji tylko zamek w Gołuchowie (bez otoczenia) był użytkowany przez Muzeum Narodowe w Poznaniu jako jego oddział p.n. „Muzeum Zamek w Gołuchowie”. Cała nieruchomość, przed wpisaniem do księgi wieczystej spadkobierców Władysława Marii Piotra Czartoryskiego, była własnością Skarbu Państwa - Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu.

Nieruchomość objęta była roszczeniami spadkobierców Władysława Marii Piotra Czartoryskiego. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 25 września 1992 r. spadek po nim nabyli: siostra Elżbieta Zamoyska z domu Czartoryska i bratanek Adam Czartoryski de Borbon. Z kolei spadek po zmarłej Elżbiecie Zamoyskiej z domu Czartoryskiej nabyli z mocy ustawy: córka Maria Helena Zamoyska, syn Adam Stefan Zamoyski i syn Zdzisław Clement Sariusz Zamoyski.

Po rozpatrzeniu wniosku spadkobierców wojewoda wielkopolski orzekł, że nieruchomość z zamkiem nie podlega pod działanie dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, a orzeczenie to stało się wiążące po uprawomocnieniu się wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 marca 2016 r.

Zamek jest objęty ochroną prawną na podstawie wpisu do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego, podobnie jak ponad 150 hektarowy park wpisany do rejestru zabytków w 1965 r.

Zamek gołuchowski do czasów nacjonalizacji należał do Ordynacji Książąt Czartoryskich. Przez Muzeum Narodowe w Poznaniu został przejęty w roku 1951, które przeprowadziło w nim kompleksowe prace konserwatorskie, mające na celu usunięcie zniszczeń powstałych w latach 1939-1951. Muzeum wyposażyło sale zamkowe we własne zbiory oraz zabytki pochodzące z kolekcji Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej.

Obiekty pochodzące ze zbiorów zgromadzonych w Gołuchowie przez Izabelę z Czartoryskich Działyńską i Jana Działyńskiego, a po śmierci twórczyni kolekcji przekazane powołanej przez nią Ordynacji, należą do zbiorów i są wpisane do inwentarzy muzeów, w szczególności Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Narodowego w Warszawie. Wpisanie do inwentarzy muzealnych oznacza, że w świetle prawa stanowią własność poszczególnych muzeów.

Jak poinformowało nasz portal Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nikt dotąd nie podniósł formalnie roszczeń do zbiorów. Drobna część zbiorów – własność Adama Karola Czartoryskiego zdeponowana w Muzeum Narodowym w Krakowie - została nabyta przez Skarb Państwa na mocy umowy dotyczącej zbiorów Czartoryskich.

Byłeś świadkiem interesującego wydarzenia? Napisz do nas: [email protected]

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na kalisz.naszemiasto.pl Nasze Miasto