Historia. Jak kaliscy nauczyciele strajkowali w 1993 roku

Ogólnopolski Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność” zainicjował 5 maja 1993 roku ogólnokrajową, bezterminową akcję protestacyjną nauczycielskiej Solidarności. Nauczyciele domagali się od rządu rezygnacji z 5-procentowej mechanicznej redukcji etatów, realizacji werdyktu Trybunału Konstytucyjnego w sprawie waloryzacji wynagrodzeń za 1991 rok, kwotowej podwyżki wynagrodzeń średnio o 600 tys. miesięcznie oraz ulg przejazdowych dla wszystkich pracowników sfery budżetowej.

- Walczymy o to, aby rodzice nie musieli utrzymywać szkół, a polski nauczyciel nie pozostawał na granicy nędzy - napisali w liście do rodziców.

W dawnym województwie kaliskim gotowość do protestu zadeklarowało 26 szkół, potem ta liczba stopniała do 19, a ostatecznie w akcji protestacyjnej wzięło udział siedem podstawówek i 4 szkoły średnie.

Transparenty strajkowe zawisły także na wielu innych placówkach. Strajk polegał na tym, że nauczyciele nie podejmowali zajęć dydaktycznych, ale uczniom zapewniano opiekę.

- Uważam, że w Kaliskiem - w porównaniu z innymi województwami, jak choćby we wrocławskim, gdzie strajkuje 90 proc. placówek - związek nie wykorzystał w pełni swojej siły. W tej chwili mam mieszane odczucia związane ze strajkiem. Wydaje mi się, że nauczyciele swoje cele chcą osiągnąć wysiłkiem grupki strajkujących - mówił Wojciech Barańczak, przewodniczący Regionalnego Komitetu Strajkowego NSZZ „S” Pracowników Oświaty i Wychowania w Kaliszu.

Rodzice nie kryli wówczas swojego oburzenia. Tym bardziej że Ministerstwo Edukacji Narodowej rozważało przedłużenie roku szkolnego.

- Rodzice maturzystów są zbulwersowani rozwojem sytuacji w szkołach. Najbardziej boleję nad tym, że uczniowie zostali pozostawieni sami sobie - mówiła jedna z matek na łamach „ZK” z 11 maja 1993 r.

Strajkujący nauczyciele z III LO domagali się przesunięcia terminu matur. Ostatecznie uczniowie przystąpili do egzaminu, ale w salach Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego. - Uznaję słuszność postulatów, o których realizację walczą koledzy, ale uważam, że moim obowiązkiem było zrobić wszystko, aby matura się odbyła - tłumaczył Jerzy Goździelewski, dyrektor liceum.

Opinii nie podzielali jednak nauczyciele, którzy nadal strajkowali w Koperniku i mieli za złe, że część kolegów zawiesiła protest na czas matur. Zdenerwowani rodzice krytykowali kuratora Stanisława Kuczyńskiego za to, że nie stworzył odpowiednich warunków do zdawania matur. - Wiem, że niełatwo jest załagodzić rozdrażnienia, ale przecież w każdym sporze potrzebny jest mediator - tłumaczył kurator podczas dyżuru w naszej redakcji.

Termin matury w II LO im. T. Kościuszki ustalono na 13 maja. Przedstawiciele komitetu strajkowego chcieli go przesunąć, ale uczniowie i ich rodzice mieli dosyć „maturalnego bałaganu”. Do zgromadzonych przed budynkiem WOM wyszedł szef kaliskiej „S”, Jan Mosiński, aby nakłonić młodzież do zrezygnowania z egzaminu.

- Zdawanie matur w tak ekstremalnych warunkach jest dla młodzieży bardzo niekorzystne - tłumaczył Jan Mosiński, który proponował, aby egzamin przesunięto o tydzień. Zaprotestowali rodzice.

Przedstawiciele „S” zgłosili swoje zastrzeżenia wobec dyrektorów tych placówek, gdzie ich zdaniem powoływane były komisje z naruszeniem przepisów, bez zgody kuratora. Byli gotowi skierować sprawę do prokuratury. Ostatecznie strajk upadł, nauczyciele nic nie wywalczyli i nie dostali pieniędzy za czas, w którym strajkowali.

Na podstawie archiwalnych numerów „Ziemi Kaliskiej”.