Jednorazowe e-papierosy słodką pokusą dzieci i młodzieży. Polska zakaże ich sprzedaży?

Jednorazowe e-papierosy zalały polski rynek. Są łatwo dostępne, a ich wybór jest ogromny. Przebierać można w kształtach, kolorach, a przede wszystkim smakach. W Polsce do wyboru jest około 770 wariantów smakowych. Od mentolowych, po owocowe i smaki napojów, a nawet słodyczy.

Czytaj też: Palenie e-papierosów zwiększa ryzyko rozwoju stanu przedcukrzycowego. To kolejny powód, dlaczego warto jak najszybciej rzucić palenie

Przeciętny jednorazowy e-papieros pozwala na około 700-800 zaciągnięć, co odpowiada 2,3-3 paczkom tradycyjnych papierosów. Przystępna jest również cena - kosztuje nie więcej niż 30 zł za sztukę.

To wszystko niewątpliwie wpłynęło na popularność, jaką te jednorazówki cieszą się zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Z roku na rok trend ten jest coraz bardziej niepokojący, bowiem coraz więcej nieletnich sięga po te urządzenia.

Czym właściwie są jednorazowe e-papierosy? To rodzaj papierosów elektronicznych, posiadających wbudowaną baterię bez możliwości jej ładowania oraz zbiornik na płyn z nikotyną lub bez. Po wyczerpaniu baterii lub płynu, urządzenie nadaje się już tylko do kosza.

Pierwsze smakowe jednorazówki zostały zarejestrowane w Polsce w 2018 roku. Wówczas do sprzedaży dopuszczono 18 ich rodzajów. W kolejnych latach liczba ta rosła lawinowo - do 2 283 w 2022 roku.

Według szacunków Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych (IPAG) w 2023 roku w Polsce sprzedano blisko 100 mln sztuk jednorazowych, smakowych e-papierosów, czyli 8,3 mln sztuk miesięcznie. Rok wcześniej sprzedano około 32,3 mln sztuk. Oznacza to trzykrotny wzrost sprzedaży w latach 2022-2023. Jednorazówki są najszybciej rosnącą kategoria na polskim rynku wyrobów nikotynowych.

E-papierosy miały być zdrowszą alternatywą dla papierosów tradycyjnych. Nie ma jednak dowodów, które świadczyłyby, że rzeczywiście tak jest. Skład chemiczny płynu w jednorazówkach też nie jest badany. Nie wiadomo, co tak naprawdę - poza nikotyną - zawiera.

Eryk Matuszkiewicz, toksykolog z Poznania, odwołując się do badań, wskazuje, że w przypadku e-papierosów wielokrotnego użytku podgrzewanie grzałki z płynem w środku powoduje, że ten płyn spala się do związków, które potencjalnie są nawet rakotwórcze. Niewykluczone, że podobnie może być w przypadku jednorazówek.

Lekarz wskazuje, że palenie tego typu wyrobów z nikotyną jest niebezpieczne zwłaszcza dla młodych.

- Palenie w młodym wieku może być czynnikiem spustowym astmy, czy niewydolności oddechowej

- mówi Eryk Matuszkiewicz.

Kolejną kwestią jest problem uzależnienia od nikotyny.

- Nikotyna jest substancją psychoaktywną i silnie uzależniającą. Z kolei na rozwój uzależnień są najbardziej podatne młode osoby - wskazuje lekarz. - W swojej pracy spotykam 18-latków z rozpoznanym uzależnieniem, które zaczynały zażywać używki w wieku kilkunastu lat. Palenie e-papierosów może generować kolejne niebezpieczne dla zdrowia uzależnienia.

Toksykolog wskazuje na jeszcze jeden, bardzo istotny aspekt.

- Badania pokazują, że osoby, które sięgają po e-papierosy w okresie dorastania, w dorosłym życiu łatwiej i częściej będą sięgać po papierosy klasyczne. To torowanie drogi do uzależnienia

- zauważa.

Pierwsze jednorazowe e-papierosy opracował chiński farmaceuta. Urządzenia już w 2003 roku trafiły do masowej produkcji, jednak ich sprzedaż rozkwitła na świecie i w Polsce w ciągu ostatnich kilku lat. Jednorazówki zyskały popularność wraz z wprowadzeniem przez producentów licznych wariantów smakowych.

Organizacje zdrowotne wskazują, że jednorazowe e-papierosy są najszybciej rosnącą kategorią wyrobów na globalnym rynku e-papierosów i są popularne szczególnie wśród młodzieży.

Tylko w 2022 roku globalny rynek jednorazówek wyceniono na 4,9 mld dolarów! Obecnie na całym świecie dostępnych jest ponad 550 tysięcy wariantów tych urządzeń.

Co ciekawe, od października 2022 roku w Chinach obowiązuje całkowity zakaz sprzedaży smakowych jednorazówek. Wprowadzenie zakazu motywowała troska o zdrowie osób niepełnoletnich i brak badań dotyczących skutków inhalacji substancji zawartych w płynach do e-papierosów jednorazowych.

Mimo to Chiny nadal pozostają największych producentem jednorazowych, smakowych e-papierosów, które eksportowane są na cały świat. Do Europy i USA trafiają często w kontenerach błędnie oznaczonych jako latarki, baterie, czy ładowarki.

Około 60 proc chińskich jednorazówek trafia do Stanów Zjednoczonych. Jednak zaostrzenie amerykańskiej polityki zdrowotnej i formalnie obowiązujący w USA zakaz sprzedaży tych urządzeń, zmusza Chiny do szukania nowych odbiorców w Europie, w tym i w Polsce.

W styczniu tego roku premier Wielkiej Brytanii ogłosił zakaz sprzedaży jednorazowych, smakowych e-papierosów. Na tę decyzję wpływ miała rosnąca popularność tego typu wyrobów wśród dzieci i nastolatków, bowiem w ciągu ostatnich dwóch lat odnotowano, że w grupie wiekowej od 11 do 17 lat nastąpił ośmiokrotny wzrost liczby młodzieży używającej jednorazówek.

Nad wprowadzeniem podobnego zakazu zastanawiają się kolejne państwa, wśród nich są m.in. Niemcy, Irlandia czy Francja.
W Polsce obowiązuje zakaz sprzedaży osobom poniżej 18. roku życia papierosów tradycyjnych, jak i elektronicznych, w tym jednorazowych. Mimo to dzieci i młodzież sięga po jednorazówki, dlatego - jak zapowiedziała minister zdrowia Izabela Leszczyna - rząd rozpoczyna prace nad zmianami dotyczącymi jednorazowych e-papierosów.

Minister chciałaby całkowitego zakazu sprzedaży tych urządzeń.

Od kiedy miałby obowiązywać zakaz jednorazówek? Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia mówił, że może to nastąpić w ciągu najbliższych kilku miesięcy, jeszcze przed wakacjami.

Wniosek o zakazie sprzedaży jednorazowych e-papierosów pojawił się w środę w Sejmie.

- Rak to zabójca i związki kancerogenne są w żywności, ale i używkach, dlatego wnoszę o rozpatrzenie zmian w oznakowaniu żywności i jak najszybsze wycofanie z rynku e-papierosów, szczególnie tak zwanych jednorazowych

- mówiła posłanka Małgorzata Niemczyk z Koalicji Obywatelskiej.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]

Obserwuj nas także na Google News