Notariusze kaliscy - ludzie zamożni, ale mocno zaangażowani w sprawy publiczne. Promocja wydawnictwa „Notariusze kaliscy w latach 1808-1951”

Spotkanie otworzyła dyrektor APK dr Grażyna Schlender, która podkreśliła, że jest to wydawnictwo niezwykłe. Przede wszystkim to pierwsza książka w pełni poświęcona życiorysom kaliskich notariuszy. Byli to ludzie wykształceni, aktywni na polu społecznym, kulturalnym, czy niepodległościowym.

Emilian Ordon brał udział w powstaniu listopadowym, był bratem Konstantego Juliana Ordona, upamiętnionego przez Mickiewicza. Zenon Łopuski był powstańcem styczniowym, skazanym przez Rosjan na więzienie. Z kolei Feliks Bruśnicki pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Kursów Popularnych, dzięki niemu w Kaliszu powstała Biblioteka im. A. Asnyka. Historia kaliskiego notariatu zamyka się w ramach lat 1808-1951 - rodzi się wraz z Kodeksem Napoleona i umiera w momencie powołania do istnienia Państwowych Biur Notarialnych.

Recenzent dr Sławomir Przygodzki w kilku zdaniach omówił znaczenie akt notarialnych do badań historycznych. Dokumenty w postaci aktów sprzedaży, cesji, testamentów, inwentarzy pozwalają śledzić historię poszczególnych rodzin, jej stan posiadania, a nawet sympatie i antypatie. Wiele mówią o klientach, ale niewiele mówią o samych notariuszach.

Autor książki, kierownik Oddziału II ewidencji, opracowania i zabezpieczania zasobu archiwalnego APK Grzegorz Waliś za pomocą prezentacji multimedialnej scharakteryzował świat kaliskiego notariatu lat 1808-1951. Notariat został wprowadzony Kodeksem Napoleona, a następnie uzupełniony o przepisy związane ze sprawami hipotecznymi. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przepisy notarialne zostały ujednolicone dla terenu całego kraju w 1933 r. W 1952 r. zlikwidowano publiczny notariat i powołano do istnienia Państwowe Biura Notarialne. Tak porządek funkcjonował do 1991 r.

Liczba kancelarii zmieniała się z biegiem lat w zależności od sytuacji gospodarczej. Najdłużej aktywny zawodowo był Edward Milewski – pracował w zawodzie 40 lat, Stanisław Bzowski, Wojciech Cybulski, Józef Dzierzbicki i Franciszek Nowosielski – ponad 30 lat. Istniała także spora grupa tzw. wędrujących notariuszy, dla których Kalisz był tylko jednym z wielu etapów rozwoju kariery.

Aktywni w sposób szczególny na polu działalności charytatywnej byli: Władysław Bohowicz i jego żona Emilia. Udzielali się w organizacjach kredytowych, kulturalnych, a także sportowych, turystycznych i użyteczności publicznej. Stanisław Bzowski, Feliks Bruśnicki i Karol Wyganowski działali w samorządzie. Wiadomo, że ta grupa zawodowa należała do ludzi zamożnych. Swoje oszczędności inwestowała głównie w nieruchomości: wille, kamienice, a także majątki ziemskie (Brudzew, Piekart, Kalinowa, Edmundów, Lisków).