To musisz wiedzieć, zanim własny biznes

Najpierw musisz odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

* jaki rodzaj działalności chcesz prowadzić?

* czy interes chcesz prowadzić sam, czy raczej gotów jesteś na współpracę z innymi osobami?

* czy gotów jesteś zaryzykować całym swoim majątkiem (także przyszłym), czy też wolałbyś raczej oddzielić firmę od życia prywatnego?

* Odpowiedź na pierwsze pytanie jest istotna, ponieważ będzie miała bezpośredni wpływ na rodzaj opodatkowania, jaki wybierzesz. Niektóre rodzaje działalności wykluczają na przykład możliwość skorzystania z prostszych w prowadzeniu form płacenia podatków, takich jak ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i karta podatkowa.

* Odpowiedź na drugie pytanie pozwoli Ci zdecydować, czy zarejestrujesz jednoosobową działalność gospodarczą, czy też raczej będziesz musiał przeprowadzić o wiele bardziej kosztowną i czasochłonną procedurę rejestrowania spółki.

* Wreszcie odpowiedź na ostanie pytanie pozwoli określić, czy ryzykując całym swoim majątkiem osobistym założysz jednoosobową działalność gospodarczą (bądź spółkę cywilną), czy też raczej zmuszony będziesz - w celu oddzielenia majątku i długów firmowych od prywatnych - zarejestrować w sądzie spółkę prawa handlowego.

Przyjmijmy założenie, że firmę będziesz prowadził sam, a dodatkowo chcesz ją założyć jak najszybciej i jak najtaniej. Oznacza to, że wybierzesz jednoosobową działalność gospodarczą. Jak ją założyć? Oto kolejne etapy:
* Wizyta w gminie - w urzędzie gminy znajduje się specjalny wydział zwany na ogół ewidencją działalności gospodarczej. Wybierz się tam po formularze, które pomogą Ci zarejestrować firmę. Co prawda przepisy nie przewidują ogólnie obowiązującego wzoru takiego dokumentu, ale na pewno Twoja gmina przygotowała taki we własnym zakresie.

* Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać:

* Oznaczenie przedsiębiorcy, a więc nazwę Twojej firmy uzupełnioną o Twoje imię i nazwisko. Musisz pamiętać, że na wszelkiego rodzaju dokumentach urzędowych, i na firmowej pieczątce powinieneś posługiwać się pełną nazwą, wraz z imieniem i nazwiskiem.

* Oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje on działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazanie siedziby i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby adresem firmy był Twój adres domowy. Ma to nawet swoje dobre strony w sensie prawa podatkowego, bo jeśli jako formę płacenia podatków wybierzesz księgę przychodów i rozchodów, to część kosztów utrzymania mieszkania, a więc czynsz, opłaty za prąd elektryczny, gaz itp., a nawet rachunki za telefon będziesz mógł odliczyć w formie kosztów uzyskania przychodów.

* Do 31 grudnia 2003 r. podjęcie działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, w tym również wykonujące działalność na podstawie koncesji i zezwoleń, wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy. Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna. Każdy może do niej zajrzeć.

* Jeżeli ze znajomymi chcesz założyć spółkę cywilną, każdy z Was będzie musiał odwiedzić wydział ewidencji podmiotów gospodarczych. Przepisy stanowią bowiem, że spółki cywilne nie podlegają wpisowi do ewidencji, gdyż zgodnie z nowym prawem działalności gospodarczej spółkom tym odebrano przymiot przedsiębiorców. Wspólnicy takiej spółki składają teraz wniosek o wpis do ewidencji jako oddzielni przedsiębiorcy.

Od jednoosobowej działalności gospodarczej różni spółkę w zasadzie tylko jedna rzecz: zanim się zarejestrujecie, powinniście spisać umowę spółki, z której wyraźnie musi wynikać, jakie prawa i obowiązki ma każdy ze wspólników. W ten sposób unikniecie ewentualnych konfliktów przy podziale zysku.

* Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej podlega opłacie stałej w kwocie 100 zł, a jeżeli wniosek dotyczy zmiany wpisu w ewidencji, to opłata stała wynosi 50 zł.

* Dodatkowo, po dokonaniu wpisu, musisz liczyć się również z obowiązkiem zapłaty 11 zł tytułem opłaty skarbowej za wydanie zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Zaświadczenie to będzie potrzebne w procedurze uzyskiwania numeru NIP, REGON oraz przy zawieraniu umowy rachunku bankowego.

* Wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej - od tego dnia będziesz mógł wystawiać prawidłowe rachunki.

Zakładamy spółkę z o.o., czyli żeby więcej zarobić,
musisz najpierw sporo wydać

Jeśli zakładasz spółkę inną niż cywilna, to masz obowiązek uzyskać wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzonych przez sądy rejonowe - wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego. W tym przypadku procedura jest dużo bardziej skomplikowana i kosztowna. Sama opłata sądowa za wpis do Krajowego Rejestru Sądowego wynosi 1000 zł, a jeśli wpis podlega ogłoszeniu, to musisz także uiścić opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wynoszącą 500 zł. Trzeba też zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych - zależny od wielkości kapitału, który chcesz wraz ze wspólnikami wnieść do spółki - a także taksę notarialną, która jest najbardziej kosztowną częścią rejestrowania spółki. Rejestracja typowej umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o minimalnym kapitale zakładowym (tj. 50 000 zł) kosztować będzie u notariusza 850 zł + VAT. Dodatkowo zapłacisz jeszcze od każdej strony odpisu aktu notarialnego taksę notarialną w wysokości 6 zł od strony + VAT. Po dokonaniu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego spółka będzie musiała postarać się o odpis z rejestru przedsiębiorców KRS. Koszt wydania jednego odpisu to 30 zł (za skrócony odpis aktualny) oraz 60 zł (za pełny odpis). Odpis z rejestru będzie potrzebny, aby starać się o nadanie numerów REGON, NIP i w banku.