Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Michael Schudrich rozmawiał w Kaliszu o zwrocie mienia żydowskiego

Mariusz Kurzajczyk
Naczelny rabin Polski Michael Schudrich wpadł na kilka godzin do Kalisza, żeby obejrzeć teren dawnego cmentarza żydowskiego, który niebawem ma wrócić do właściciela.

Rabin Michael Schudrich odwiedził Kalisz i rozmawiał z władzami miasta na temat przyszłości terenów zajmowanych obecnie przez Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. Na mocy ustawy z 1997 roku nieruchomość powinna zostać zwrócona poprzednim właścicielom, a właściwie ich następcom, czyli Związkowi Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP.

Przed II wojną światową między ulicami Nowy Świat, Ostrowską i Handlową znajdował się tzw. stary cmentarz, jedna z najstarszych nekropolii żydowskich w Polsce. Powstał około 1287 r., kiedy to książę Przemysław II pisemnie potwierdził transakcję zakupu gruntu na ten cel. Z tego też dokumentu wiemy, że obiekt powstawał na pagórkowatym terenie, po którym obecnie nie ma śladu. Cmentarz pełnił swoją funkcję aż do czasów II wojny światowej, choć już wcześniej powstał drugi przy ul. Podmiejskiej. Zniszczony przez Niemców nie stracił dla Żydów wagi miejsca świętego.

Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku w miejscu starego cmentarza powstało osiedle mieszkaniowe, stacja pogotowia ratunkowego oraz wspomniany specjalny ośrodek. Po wymienionej w dokumencie Przemysła "górze", położonej "na granicy majątku Podgórze" nic nie zostało, bo teren został zniwelowany, a wierzchnia warstwa ziemi została wywieziona na inne budowy, m.in. Szkoły Podstawowej nr 16 czy Studium Nauczycielskiego.

Tym niemniej teren dawnego cmentarza traktowany jest przez Żydów, jako święty i od początku lat 90. trwają starania o jego zwrot. Właśnie z tego powodu Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowaczy ma zostać przeniesiony do nowej siedziby przy ul. Kordeckiego. Wprawdzie władze Kalisza nie mają zagwarantowanych pieniędzy na modernizację i dostosowanie nowej siedziby do celów oświatowych, a kwota przekazana na ten cel z budżetu premiera okazała się zdecydowanie niewystarczająca, ale i tak są zdeterminowane, aby to uczynić. Zresztą od jakiegoś czasu trwa remont obiektu.

- To kwestia realizacji ustawy i ugody, dotyczącej zwrotu tych terenów - tłumaczy wiceprezydent Dariusz Grodziński.

Michael Schudrich odwiedził Kalisz przy okazji, wracając z obchodów Dnia Judaizmu w Opolu. Nie była to jednak wizyta przypadkowa, bo Żydzi są bardzo zainteresowani jak najszybszym odzyskaniem terenów dawnego cmentarza a także, o czym niedawno wspominał radny wojewódzki PiS Jan Mosiński, leżącej obok dotychczasowej siedziby pogotowia ratunkowego. Schudrich przyjechał, żeby po raz pierwszy rozejrzeć się na miejscu, bowiem dotąd znał sprawę jedynie z map i dokumentów.

Z wcześniejszych deklaracji strony żydowskiej wynika, że budynki zostaną zburzone, a na swoje miejsce wrócą przedwojenne macewy, które obecnie złożone są na nowym cmentarzu przy ul. Podmiejskiej. Ewentualne porozumienie nie będzie obejmować osiedla mieszkaniowego. Żydzi myślą o przywróceniu nekropolii dawnego religijnego charakteru i na ten cel szukają pieniędzy. Natomiast władze Kalisza cały czas deklarują swoje wsparcie, choć bardziej moralne niż finansowe i chęć uczynienia z cmentarza jednej z atrakcji turystycznych grodu nad Prosną.

Remont obiektu przy Kordeckiego zgodnie z planem ma się zakończyć przed wakacjami. To oznacza, że Ośrodek mógłby funkcjonować na nowym miejscu od nowego roku szkolnego, a wtedy dotychczasowa siedziba będzie mogła wrócić do prawowitych właścicieli. Tym niemniej według prezydenta Janusza Pęcherza strona żydowska powinna wcześniej stworzyć plan zagospodarowania terenu, zgodny z interesem i oczekiwaniami miasta. Chodzi przede wszystkim o połączenie funkcji religijnej z kulturowo-turystyczną.

Kolejna wizyta naczelnego rabina Polski i dalsze konsultacje w tej sprawie zapowiedziane zostały na 7 marca, kiedy to zostanie otwarta wystawa poświęcona Statutowi Kaliskiemu.

Wiadomości z Twojego miasta prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
Prześlij nam swój artykuł lub swoje zdjęcia. Nie masz konta? Zarejestruj się!
Masz firmę? Dodaj ją za darmo do Katalogu Firm.
Organizujesz imprezę? Poinformuj nas!

Kalisz.naszemiasto.pl Dołącz do naszej społeczności na Facebooku!

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na kalisz.naszemiasto.pl Nasze Miasto